Mới đây, tại tọa đàm liên quan phát triển xe xanh tại Việt Nam, TS Trần Hữu Minh, Chánh văn phòng Ủy ban An toàn giao thông quốc gia đã có đề xuất gây tranh cãi liên quan đến việc phát triển trạm sạc xe điện tại Việt Nam.
ónênbắtdoanhnghiệpchiasẻtrạmsạcxeđiệBên cạnh việc đầu tư mạnh mẽ vào sản phẩm, đưa ra chính sách hỗ trợ hấp dẫn, VinFast còn đang dẫn đầu trong cuộc đua hạ tầng trạm sạc xe điện
ónênbắtdoanhnghiệpchiasẻtrạmsạcxeđiệẢNH: NHẬT THỊNH
ónênbắtdoanhnghiệpchiasẻtrạmsạcxeđiệCụ thể, ông Trần Hữu Minh cho rằng tại Việt Nam hiện chỉ có VinFast sở hữu hệ thống trạm sạc rộng khắp, tạo thuận lợi cho người dùng xe điện. Trong khi đó, các hãng xe nước ngoài khi gia nhập thị trường nước ta gặp nhiều khó khăn trong việc tìm kiếm trạm sạc, khiến người tiêu dùng còn e dè với các thương hiệu xe điện toàn cầu.
ónênbắtdoanhnghiệpchiasẻtrạmsạcxeđiệĐể thúc đẩy sự phát triển của xe điện, ông Minh đề xuất Chính phủ cần sớm ban hành tiêu chuẩn chung về cổng sạc, cho phép các hãng xe khác nhau sử dụng chung hạ tầng sạc. Đồng thời, áp dụng quy định bắt buộc chia sẻ trạm sạc giữa các doanh nghiệp nhằm tối ưu hóa nguồn lực, quỹ đất và hạ tầng.
ónênbắtdoanhnghiệpchiasẻtrạmsạcxeđiệÝ kiến của TS Trần Hữu Minh lập tức gây nhiều tranh luận. Ông Nguyễn Mạnh Thắng, Tổng giám đốc WhatCarVN và quản trị viên diễn đàn Oto+, cho rằng việc phát triển hạ tầng trạm sạc là một bài toán "con gà - quả trứng". Nếu chưa có đủ nhu cầu từ người dùng, các doanh nghiệp sẽ không mặn mà đầu tư vì đây là một lĩnh vực kinh doanh. Việc bắt buộc chia sẻ trạm sạc cũng không khả thi vì điều đó ảnh hưởng đến lợi ích của doanh nghiệp.
ónênbắtdoanhnghiệpchiasẻtrạmsạcxeđiệ"Đơn cử như trường hợp Tesla tại châu Âu, khi các hãng xe khác bắt đầu sản xuất xe điện, họ yêu cầu Tesla chia sẻ trạm sạc, nhưng Tesla từ chối vì đã đầu tư số tiền khổng lồ vào hạ tầng này. Doanh nghiệp có quyền giữ lợi thế cạnh tranh thay vì chia sẻ với đối thủ. Tương tự, tại Việt Nam, VinFast đã đầu tư hàng tỉ USD để xây dựng hạ tầng sạc, tạo ra lợi thế cạnh tranh riêng. Không thể yêu cầu doanh nghiệp này chia sẻ hạ tầng với những hãng xe mới gia nhập thị trường mà chưa có sự đầu tư tương xứng" - ông Nguyễn Mạnh Thắng dẫn chứng.
ónênbắtdoanhnghiệpchiasẻtrạmsạcxeđiệChuyên gia kinh tế Trần Anh Tùng (Trưởng ngành Quản trị kinh doanh, khoa Quản trị kinh doanh Trường ĐH Kinh tế - Tài chính TP.HCM) chỉ rõ: Xét về hiệu quả kinh tế, việc bắt buộc chia sẻ trạm sạc giúp tối ưu hóa đầu tư, tránh tình trạng trùng lặp, dư thừa cơ sở hạ tầng. Thay vì mỗi doanh nghiệp đều phải đầu tư xây dựng mạng lưới trạm sạc riêng, việc dùng chung sẽ giảm tổng chi phí đầu tư, từ đó giúp hạ giá thành dịch vụ và sản phẩm xe điện, thúc đẩy thị trường phát triển nhanh hơn.
ónênbắtdoanhnghiệpchiasẻtrạmsạcxeđiệTuy nhiên, dưới góc độ quyền lợi doanh nghiệp, đối với các doanh nghiệp đã mạnh dạn đầu tư trước đó, đặc biệt là các doanh nghiệp tư nhân có lợi thế cạnh tranh lớn nhờ đầu tư cơ sở hạ tầng tốt hơn thì việc áp đặt sử dụng chung có thể làm suy giảm động lực đầu tư dài hạn. Lúc này, một doanh nghiệp sẽ phải chia sẻ cơ sở vật chất với đối thủ cạnh tranh, làm mất đi lợi thế kinh doanh riêng biệt.
ónênbắtdoanhnghiệpchiasẻtrạmsạcxeđiệCũng theo chuyên gia kinh tế Trần Anh Tùng, nếu đề xuất bắt buộc các doanh nghiệp hiện hữu phải chia sẻ hạ tầng trạm sạc được triển khai thiếu chặt chẽ, có thể vô tình tạo ra kẽ hở để các doanh nghiệp nước ngoài hoặc doanh nghiệp mới tham gia vào thị trường chỉ tập trung kinh doanh thu lợi ngắn hạn.
ónênbắtdoanhnghiệpchiasẻtrạmsạcxeđiệTheo đó, khi hạ tầng trạm sạc đã được đầu tư bài bản bởi các doanh nghiệp nội địa đi trước, việc mở rộng cửa để các doanh nghiệp khác tiếp cận với mức phí thấp hoặc không đủ bù đắp chi phí ban đầu sẽ tạo ra cạnh tranh không bình đẳng. Những doanh nghiệp này, đặc biệt là doanh nghiệp nước ngoài có nguồn vốn mạnh, công nghệ tốt và chiến lược giá cạnh tranh hơn, hoàn toàn có thể khai thác hiệu quả hệ thống sạc hiện hữu mà không cần bỏ ra khoản đầu tư ban đầu lớn. Khi đó, các doanh nghiệp trong nước đã đầu tư trước sẽ đối mặt với áp lực cạnh tranh rất lớn, làm suy giảm khả năng thu hồi vốn và tiếp tục đầu tư mở rộng hạ tầng.
ónênbắtdoanhnghiệpchiasẻtrạmsạcxeđiệVề lâu dài, điều này có thể gây ra tình trạng suy giảm động lực đầu tư hạ tầng mới của các doanh nghiệp nội địa. Thị trường sẽ chuyển hướng sang các doanh nghiệp khai thác dịch vụ ngắn hạn mà không có động lực cải thiện chất lượng và mở rộng mạng lưới trạm sạc. Trong trường hợp xấu nhất, hạ tầng sạc sẽ phát triển chậm hơn so với nhu cầu thực tế, làm giảm hiệu quả tổng thể của chính sách khuyến khích xe điện mà nhà nước đang theo đuổi.
ónênbắtdoanhnghiệpchiasẻtrạmsạcxeđiệViệt Nam cần có chính sách mạnh thu hút các đơn vị đầu tư phát triển hệ thống trạm sạc để nhanh chóng phủ sóng xe xanh, bảo vệ môi trường
ónênbắtdoanhnghiệpchiasẻtrạmsạcxeđiệẢNH: TN
ónênbắtdoanhnghiệpchiasẻtrạmsạcxeđiệĐể cân bằng lợi ích giữa các bên, ông Trần Anh Tùng cho rằng thay vì áp dụng mệnh lệnh hành chính cứng nhắc, Nhà nước có thể đưa ra các chính sách khuyến khích chia sẻ hạ tầng theo hướng ưu đãi thuế, phí, hỗ trợ vốn đầu tư, hoặc xây dựng các cơ chế thị trường rõ ràng, minh bạch để doanh nghiệp tự nguyện chia sẻ theo các hợp đồng kinh tế. Đây cũng là xu hướng phù hợp với kinh nền kinh tế thị trường của Việt Nam, không thể áp dụng mệnh lệnh hành chính vào kinh doanh để gây tổn hại quyền lợi chính đáng của doanh nghiệp.
ónênbắtdoanhnghiệpchiasẻtrạmsạcxeđiệChuyên gia kinh tế, PGS-TS Đinh Trọng Thịnh cũng bày tỏ ủng hộ hoàn toàn việc Chính phủ nghiên cứu đưa ra các chính sách ưu đãi để phát triển hệ thống trạm sạc dành cho xe điện nói chung. Theo ông, thời gian qua, hãng xe VinFast đã có nhiều nỗ lực vừa sản xuất xe điện, vừa đầu tư trạm sạc trên khắp các tỉnh, thành phố. Tuy nhiên, nếu chỉ có riêng mình đơn vị này thực hiện thì cũng chưa thể đáp ứng được nhu cầu của khách hàng sử dụng xe điện hay có thể khuyến khích nhiều người chuyển sang mua ô tô điện.
ónênbắtdoanhnghiệpchiasẻtrạmsạcxeđiệTrong khi đó, việc đầu tư vào các trạm sạc mất nhiều chi phí vì liên quan đến thuê, mua đất với diện tích khá lớn; đầu tư thiết bị kỹ thuật cũng như nguồn điện cung cấp đủ lớn để đáp ứng nhu cầu cho khách hàng sạc điện. Mặt khác, theo quy định, từ ngày 1.8.2024, nhà chung cư được xếp hạng cao nhất phải đáp ứng điều kiện là có trụ sạc cho xe điện, hay từ đầu tháng 10.2024, những trạm dừng nghỉ xây mới trên các tuyến cao tốc, quốc lộ hoặc đường tỉnh cũng phải có trạm sạc cho xe điện. Vì vậy rất cần có chính sách ưu đãi để thu hút các nhà đầu tư tham gia xây dựng trạm sạc điện.
ónênbắtdoanhnghiệpchiasẻtrạmsạcxeđiệ"Chẳng hạn, nếu chủ đầu tư xây dựng chung cư thì phải dành đất để đặt trạm sạc điện và chi phí này cũng sẽ được tính vào giá thành chung cư. Nếu nhà nước có những ưu đãi thì họ sẽ không ngần ngại mà thực hiện ngay. Hay liên quan tới hoạt động của trạm sạc điện cần phải có nguồn điện cung cấp công suất lớn, liệu các đơn vị cung cấp điện có ưu tiên nguồn phát điện không? Giá điện cho các trạm sạc cũng phải mềm hơn để khuyến khích người dùng. Rất cần sớm có chính sách ưu đãi để thu hút nhiều doanh nghiệp tham gia đầu tư trạm sạc cho xe điện mới có thể thúc đẩy được xu hướng chuyển đổi giao thông xanh", PGS-TS Đinh Trọng Thịnh nêu quan điểm.
ónênbắtdoanhnghiệpchiasẻtrạmsạcxeđiệNhờ sự đầu tư quyết liệt của VinFast, Việt Nam đang trở thành một trong những quốc gia có lượng cổng sạc hàng đầu khu vực cũng như thế giới. Chỉ tính riêng trạm sạc của VinFast, theo quy hoạch, cả nước có khoảng 150.000 cổng sạc phủ khắp 63 tỉnh thành. Con số này vượt khá xa hạ tầng ở các nước trong khu vực. Đơn cử như Thái Lan, theo thống kê của Statista, nước này hiện có khoảng 8.700 cổng sạc. Trong khi đó, Singapore hiện chỉ có khoảng 3.600 cổng sạc và vẫn đang dồn sức để đạt được mục tiêu phủ 40.000 cổng sạc công cộng vào năm 2030.
ónênbắtdoanhnghiệpchiasẻtrạmsạcxeđiệCon số 150.000 cổng sạc tại Việt Nam thậm chí còn vượt qua nhiều nước đang đầu tư mạnh cho giao thông xanh như Hà Lan (hiện có khoảng hơn 120.000 cổng sạc), Pháp (khoảng 84.000 cổng) hay tại Đức là 77.000 cổng sạc công cộng… Nếu tính theo tỷ lệ dân số, số lượng trạm sạc tại Việt Nam đang đạt mức trung bình là 15 cổng sạc xe điện cho mỗi 10.000 người Việt, gấp 5 lần tỷ lệ ở Mỹ - nơi đạt tỷ lệ 3 cổng sạc cho mỗi 10.000 người ở Mỹ.
ónênbắtdoanhnghiệpchiasẻtrạmsạcxeđiệ
为了防止迅雷扫版权风险,本片迅雷链接,在2个小时后自动放出!